Kistik fibrozis genetik bir rahatsızlıktır. Doğumdan sonra başlayan bu rahatsızlık, tüm vücudumuzu etkileyen bir problemdir. Bu rahatsızlıkta en fazla etkilenen organlar ise dış salgı bezlerinin işlev gösterdiği organlardır. Sağlıklı bir vücut yapısında dış salgı bezlerinin akışı, ince ve cıvık şekildedir. Fakat kistik fibrozis rahatsızlığına sahip hastalarda, dış salgı bezleri daha kıvamlı ve yoğun şekilde akmaktadır.
Kistik fibrozis nedir sorusunun en net cevabı ise genetik bir rahatsızlık olmasıdır. Bu nedenle, yeni doğan bebeklerde bu rahatsızlığa karşı ilk önlem alınmalıdır. Bu yüzden, bu rahatsızlık yeni doğan bebek tarama testleri arasına alınarak, tarama programına dahil edilmiştir. Kistik fibrozis nedir sorusu, bebeklerde bu problemin nasıl teşhis edilebileceğini akla getirmektedir. Yeni doğan bebeklerde, hastaneden çıkışı yapılmadan önce topuktan kan alınarak yapılan bu tarama ile bebeklerde bu rahatsızlık için önlemler alınarak, gerekli tanı konulmaktadır. Bebeklerde yapılan tarama testinin pozitif çıkması halinde;
* Kesinlikle telaşlanmayın. Çünkü bu bir tarama testidir. İlk tarama testinin pozitif olması demek, bebeğinizin bu rahatsızlığı taşıyor olması demek değildir.
* Tanının net olarak koyulabilmesi için ikinci bir tarama testi yaptırmalısınız.
* İkinci aşamada alınan kan örneğinin de pozitif çıkması sonucunda, kistik fibrozis rahatsızlığının net olarak araştırılması gerekmektedir.
Kistik Fibrozis Rahatsızlığının Nedenleri
1- Bu rahatsızlık, ailevi geçiş gösteren bir hastalıktır. Bu nedenle, özellikle çocuklarda anne ve babanın geninin birleşimi sonucu, bu rahatsızlık baş göstermektedir. Daha sonradan vücudun neden olabileceği bir rahatsızlık değildir. Büyük oranda genetik aile bağları sonucu, geçiş görülmektedir.
2- Anne ve babanın iki yapı taşından biri sağlamdır. Fakat diğer yapı taşının bu rahatsızlığı taşıması sonucu, anne ve baba taşıyıcı sıfatını alır. Anne ve babanın taşıyıcı olması, çocuklarda kistik fibrozis rahatsızlığının yüzde 25 oranında görülmesine neden olur.
Kistik Fibrozis Rahatsızlığının Belirtileri Nelerdir?
1- Bu rahatsızlığı taşıyan kişilerde hırıltılı nefes alıp, verme
2- Sürekli öksürük
3- Normal miktarın üstünde balgam çıkartma,
4- Zatürreye yol açabilecek akciğer rahatsızlıkları
5- Bronşit,
6- Nefes darlığı,
7- İştahın iyi olmasına rağmen kilo alamama ya da sürekli kilo verme,
8- İleri ki yaşlarında pek çok sindirim sistemini olumsuz etkileyen problemler,
9- Çok fazla tuvalete çıkma ve kötü kokulu kaka problemi,
10- Sürekli karın şişliği ve gaz problemi
11- Fazla terleme problemi ve terlerin normal terlemeye göre daha çok tuzlu oluşu
12- Özellikle yeni doğan bebeklerde, kaka yapımının zor oluşu ya da hiç kaka yapılamaması gibi pek çok belirti, bu hastalıkla birlikte kendisini göstermektedir.
Kistik Fibrozis Hastalığı Neden Önemlidir?
1- Bu, rahatsızlık çok önemli bir hastalıktır. Çünkü bebeklik döneminde başlayan bu rahatsızlık, ileride pek çok probleme yol açmaktadır.
2- Hırıltı, sürekli öksürük, nefes darlığı ve balgam gibi pek çok önemli rahatsızlığa neden olmasından dolayı ileri ki yaşlarda akciğerleri etkileyen ve nefes alıp vermeyi engelleyen problemlere yol açmaktadır.
3- Bu rahatsızlığa herhangi bir tedavi yöntemi uygulanmaz ise, çocuğun gelişimi yavaşlar ve neredeyse durma noktasına gelir.
4- Çocuklarda koşma hatta yürümeyi bile engelleyebilecek nefes darlığının artmasına sebep olur.
5- Bebeklikten itibaren, akciğerleri rahatsız durumda olmasından dolayı, sürekli hasta olur vaziyette bir seyir görülür. Yani çocuğun en ufak soğuk algınlığı bile zatürre problemine yol açar. Bu nedenle, bu rahatsızlık için bir an önce tedavi uygulanmalı, aksi takdirde çocukların sosyal hayatını bile olumsuz yönde etkileyen bir hal alacaktır.
Rahatsızlığın Tedavisi Nasıl Olmaktadır?
* Bu rahatsızlığın ya da rahatsızlık belirtilerinin bebeklerde görülmesi üzerine acil bir şekilde doktora başvurulmalıdır.
* Doktorun vereceği, ilaçlar özellikle antibiyotikler düzenli olarak kullanılmalı ve önerilen süre boyunca ilaç kullanımına devam edilmelidir.
* Bu rahatsızlık beraberinde balgam problemini de getireceği için, doktorun önerdiği balgam sökücü kremler, çocuğun göğüs bölgesine kullanım şekline ve sıklığına uygun olarak sürülmelidir.
* Bu rahatsızlık döneminde, çocuk herhangi bir ekstra rahatsızlık geçirir ise kesinlikle tekrar doktora başvurulmalıdır. Örneğin kızamık, kabakulak rahatsızlıkları bu dönemde oldukça büyük problemlere yol açabilmektedir.
* Çocuklara doktorun önerisi üzerine grip aşısı yapılabilir. Hastalık kontrol altına alındıktan sonra, çocuklar normal hayatlarına devam edebilirler.
* Çocuğun bulunduğu ortam, hastalığın boyutuna etki etmeyecek bir ortam olmalıdır. Yani toz ve kirden uzak, temiz bir ortamda vakit geçirmesi gerekmektedir. Aksi halde, akciğerleri problemli olan çocuk, toz ve kirden etkilenecektir.
* Ağır ve zorlu işlerden kaçınılmalıdır. Akciğeri zorlayan ve nefes darlığına sebep olabilecek durumlardan uzak durulmalıdır.
* Bu rahatsızlığı taşıyan kişilere uygun bir diye programı hazırlanmalıdır. Enerji, protein, karbonhidrat ve yağ dengelenmelidir. Çünkü hastalarda terleme fazla olduğu için, su kaybı da fazladır. Bu nedenle, vücutta tuz ve su miktarı dengeli olacak şekilde diyetler yapılmalıdır.
1